Tüm Haberleri Göster

Kuantum Kütle Çekiminin Sırları Çözülüyor: Doç. Dr. Övgün, Avrupa Araştırma Yol Haritası'nda Kilit Rol Oynuyor

Kuantum Kütle Çekiminin Sırları Çözülüyor: Doç. Dr. Övgün, Avrupa Araştırma Yol Haritası
Yayınlanma Tarihi: 4 Şubat 2025, Salı

 

Kuantum kütle çekimi araştırmalarının geleceğini şekillendiren yeni bir beyaz kitap (white paper), Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) öğretim üyesi Doç. Dr. Ali Övgün'ün katkılarına belirgin bir şekilde yer veriyor. Avrupa Birliği'nin CA18108 COST Aksiyonu'nun önemli bir çıktısı olan bu belge, Einstein'ın genel görelilik kuramını kuantum mekaniğinin tuhaf dünyasıyla birleştirmeyi amaçlayan bilim insanları için kritik bir yol haritası niteliği taşıyor.

Saygın Classical and Quantum Gravity dergisinde yayımlanan "Çoklu Ulak Çağında Kuantum Kütle Çekimi Fenomenolojisi için Yol Haritası ve Beyaz Kitap" başlıklı bu dönüm noktası niteliğindeki makale, yakalanması zor kuantum kütle çekimi teorilerini test etmek için bir strateji ortaya koyuyor. Fizik araştırmalarının bu yeni sınırı, fotonlar ve nötrinolar gibi kozmik parçacıklardan gelen verileri kütle çekimsel dalgalardan elde edilen devrim niteliğindeki bilgilerle birleştiren "çoklu ulak" (multi-messenger) yaklaşımından yararlanıyor.

DAÜ Fizik Bölümü'nde saygın bir teorik fizikçi olan Dr. Övgün, bu iddialı Avrupa projesinin aktif bir üyesiydi. Kendisinin bu projeye dahil olması, kuantum kütle çekiminin teorik temelleri, özellikle de kara delikler, kütle çekimsel merceklenme ve değiştirilmiş kütle çekimi teorileri alanlarındaki önemli uzmanlığını vurgulamaktadır.

"Çoklu ulak yaklaşımında kuantum kütle çekimi fenomenolojisi (QG-MM)" başlıklı CA18108 COST Aksiyonu, Avrupa ve ötesinden çeşitli araştırmacıları bir araya getirdi. Projenin temel amacı, kuantum kütle çekiminin kozmostaki belli belirsiz izlerini tespit etmek için yöntemler geliştirmek ve iyileştirmek üzere teorisyenler ve deneycilerden oluşan iş birliğine dayalı bir ağ oluşturmaktı.

Dr. Övgün, "Genel görelilik ve kuantum mekaniğinin birleştirilmesi, modern fiziğin en büyük zorluklarından biri olmaya devam ediyor," diye açıkladı. "En ekstrem kozmik olaylardan gelen ışık, nötrinolar ve şimdi de kütle çekimsel dalgalar gibi çoklu 'ulaklar' aracılığıyla evrene bakarak yapbozun parçalarını birleştirmeye başlayabiliriz. Bu beyaz kitap, kuantum kütle çekiminin ilk deneysel kanıtını arayışımıza rehberlik edecek kolektif bir çabadır."

"Yol Haritası Beyaz Kitabı"nın, gelecek nesil fizikçiler için hayati bir kaynak olması ve alanın deneysel ve teorik araştırmalarının yönünü yıllarca şekillendirmesi bekleniyor. Dr. Övgün'ün katılımı, sadece teorik fiziğin ön saflarındaki konumunun altını çizmekle kalmıyor, aynı zamanda Doğu Akdeniz Üniversitesi'ni en ileri Avrupa araştırma girişimleri haritasına sağlam bir şekilde yerleştiriyor. Çalışmaları, evrenimizin doğası hakkındaki en derin soruları ele almada uluslararası iş birliğinin gücünün bir kanıtıdır.

 Daha fazla bilgi için lütfen İngilizce sayfama bakınız.


Hover over the badge to see what it provides.




A. Övgün 1988 yılında Kıbrıs'ta doğdu. 2005 yılında Girne 19 Mayıs Türk Maarif Koleji'nden mezun oldu. 2010 yılında Fizik Lisans derecesini Türkiyenin en iyi ingilizce eğitim veren devlet araştırma üniversitelerinden İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE)'den bölüm ikincisi olarak aldı. Lisans eğitimi sırasında  Prof. Dr. Durmuş Ali Demir tarafından verilen yüksek lisans ve doktora derslerinden Genel Görelilik ile Kuantum Alan Teorisini alıp bu konulardaki merağını somut bilgiyle pekiştirdi.

 2010-2011 yılları arasında İngilteredeki South East Physics Network (SEPnet) den aldığı burs ile 1 sene Southampton üniversitesinde Astroparçacık fiziği ve Karanlık Madde üzerine araştırma yapıp yüksek lisans ve doktora dersleri aldı.

2011 Eylül ayında memleketi Kuzey Kıbrısa geri dönüp Southampton Üniversitesinden aldığı dersleri (Genel Görelilik, Kozmoloji, Kuantum Alan Teorisi 1 ve Standard model) de saydırıp Kıbrıslı ünlü fizikçi Prof. Dr. Mustafa Halilsoy'un danışmanlığında Fizik yüksek lisans derecesini 2013 şubat ayında Doğu Akdeniz Üniversitesinde (DAÜ) ve  2016 Haziran ayında ise doktorasını 20 makale yayınlayarak tamamladı. 1.5 Yüksek lisans ve 3.5 doktora eğitimi süresince tam zamanlı araştırma görevlisi olarak DAÜde çalıştı. 

Doktora sonrası, DAÜ'de bir yıl boyunca yarı zamanlı doktoralı Fizik öğretim üyesi olarak çalıştı. 

 Şili devletinin Bilimsel ve Teknolojik Kalkınma için Ulusal Fonuna yazdığı doktora sonrası 3 senelik projesi kabul alması ile birlikte (Pontificia Universidad Católica de Valparaíso) PUCV’ye doktora sonrası (post-doc) araştırma çalışmaları yapmak için gitti. Post-doc süresince dünyanın en saygın kuruluşlarından olan İsviçre’deki CERN Teorik Fizik Bölümü’ne, Kanada’daki Waterloo Üniversitesi ve Perimeter Teorik Fizik Enstitüsü (Robert Mann), Amerika Birleşik Devletleri’ndeki California Devlet Üniversitesi Fresno (Douglas Singleton) ve Stanford Üniversitesi ( Leonard Susskind)'in misafir araştırmacısı olarak katılma fırsatı buldu ve dünyanın en ünlü fizikçileriyle çalışma fırsatı yakaladı. En son olarak da Princeton İleri Araştırmalar Enstitüsü’deki  Teorik Fizikte Beklentiler 2018: Kubitlerden Uzayzamana adlı yaz okuluna kabul alıp katıldı.

ScholarGPS tarafından 2023 ve 2024 yılları için “Yüksek Sıralamalı Bilim İnsanı” ilan edilen Dr. Övgün, dünya genelindeki 30 milyon akademisyen arasında en üst %0,05’lik dilime girmiştir; bu başarı, onun olağanüstü üretkenliği, kayda değer etki düzeyi ve yüksek kalitedeki bilimsel çalışmaları sayesinde mümkün olmuştur. Ayrıca dördüncü kez üst üste, Dr. Övgün Stanford Üniversitesi’nin “En İyi %2 Bilim İnsanları” listesinde yer almaktadır.


Amerikan Fizik Derneği (APS), Kanadalı Fizikçiler Birliği (CAP), Avrupa Fizik Derneği (EPS), Matematiksel ve Teorik Fizikte Güney Avrupa Ağı (SEENET-MTP), Türk Astronomi Derneği (TAD) ve Amerikan Matematik Derneği (AMS) üyesidir ve Bumblebee İleri Araştırma Enstitüsü'nün kurucularından biridir.

Çalışma konuları:  Genel görelilik, Kozmoloji, Astroparçacık fiziği, Karadelikler, Solucan delikleri, Karadeliklerin termodinamiği, Hawking ışıması, Enflasyon, Kütleçekimsel mercekleme, Modifiye yerçekimi teorileri, ve AdS / CFT.