HKUK 132 Türk Anayasa Hukuku

2021-2022 BAHAR DÖNEMİ DERS İZLEME ÇİZELGESİ (COURSE OUTLINE)

DERSTE İŞLENEN KONULAR HAFTALIK PLANA GÖRE 

Haftalık Ders Planı / Konu Başlıkları

1. Hafta

 

Derse Giriş: 01-02 MART 2022

Anayasal Belgelerin Niteliği Açısından Anayasa Yapım Sürecinin Genel Değerlendirmesi; Bu kısa tekrarla, Anayasa Hukuku genel esaslar kısmında görülen ve Türk Anayasa Hukuku çerçevesinde incelenecek olan anayasal belgelerin niteliklerinin tahlil edilmesi sağlanacaktır. 

Anayasacılık Nedir? Anayasacılığın anlamı üzerine değerlendirmeler

Osmanlı Anayasal Gelişmelerine Giriş 02 Mart 2022

  1. 1808 Sened-i İttifak,  07 Mart 2022 
  2. 1839 Gülhane Hatt-ı Hümanyunu (Tanzimat Fermanı)  08 Mart 2022 

    07-08 MART 2022

  3.  1856 Islahat Fermanı

 Hazırlanışları, İçerikleri, Kazanımları, Hukuki ve Anayasal Nitelikleri bakımından değerlendirilecektir.

Ekstra Kaynak Önerileri:  1- Sinan Akşin-Sened-i İttifak İle Manga Carta'nın Karşılaştırılması, Tarih Araştırmaları Dergisi, 1994.

2- Rifat Önsoy, Sened-i ittifak ve Türk Demokrasi Tarihindeki Yeri, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1986.

Ersan İLAL, Magna Carta, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası , 2011; 34(1-4): 210-242.

2. Hafta

 

Osmanlı Anayasal Gelişmeleri

  1. 1876 Kanun-i Esasi (Birinci Meşrutiyet) 
  2.  1909 Kanun-i Esasi Değişiklikleri (İkinci Meşrutiyet) 

    18 MART 2022

 Osmanlı'da ki her iki anayasal gelişim süreci, içerikleri, anayasal belge olarak kazanımları ile hukuki ve anayasal nitelikleri bakımından incelenecektir. Söz konusu anayasal gelişmelerin, önceki anayasal gelişim süreçleri ve anayasal nitelikleri bakımından farklılıkları ortaya konulacaktır.

Cumhuriyet Dönemi Anayasal Gelişmeler

  1. 1921 Anayasası- 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanununa Geçiş

Ulusal devletin kurulması sürecine geçiş, Anayasa'nın özellikleri, niteliği, dinamikleri, devlet organlarının ilişkileri bakımından değerlendirilmesi, Temel Hak ve Özgürlükler Rejimi.

Ekstra Kaynak Önerileri:  1- Osman, C. A. N. "1921 Anayasası'nın 100. Yılı: Bir İstisnai Başarı Ve Dramatik Başarısızlık Hikâyesi." Anayasa Yargısı 38.1: 127-170.

2- Çalen, M. K. "1909 Kanun-İ Esasî Tadîlâtı" . Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 2 (2012 ): 129-140 https://dergipark.org.tr/en/pub/trkede/issue/13297/496186

3- Türkkan, Hakan. "Osmanlı Devleti'nde anayasa düşüncesinin gelişimi ve Kanun-i Esasi tartışmaları." (2013).

4- GÜNEŞ, İhsan. Teşkilati Esasiye Kanunu'nun (1921 Anayasası'nın) Yapılış Süreci. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2020, 20.2: 233-256.

21-22 MART 2022

3. Hafta

 

Cumhuriyet Dönemi Anayasal Gelişmeler II

1-   1924 Anayasası – 1924 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu

 Anayasa'nın özellikleri, niteliği, dinamikleri, devlet organlarının ilişkileri bakımından değerlendirilmesi, Temel Hak ve Özgürlükler Rejimi. Bu derste aynı zamanda, 1921 ve 1924 Anayasaları'nın genel bir karşılaştırması yapılacaktır.

Ekstra Kaynak Önerileri:  1- Anayurt, Ö. (1997). 1924 Anayasası'nda Meclis-Yürütme İlişkileri. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 8(39), 673-694.

2- Kabay, O. 1921 Ve 1924 Anayasaları Üzerine Genel Bir Bakış.

3- Behram, Z. A. (2006). 1876 Tarihli Osmanlı Kanun-İ Esasisi İle 1924 Tarihli Tc Anayasasının Karşılaştırılması (Doctoral Tezi).

28 - 29 MART 2022

2-   1961 ve 1982 Anayasaları

04-05 NİSAN 2022

 Hazırlanışları, Anayasal Nitelikleri, Devlet Organları Kuruluş, işleyiş ve birbirleriyle olan ilişkileri ile 

temel hak ve özgürlükler rejimleri bakımından karşılıklı değerlendirilmeleri. 

Ekstra Kaynak Önerileri:  1- Kili, Suna. "TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER YÖNÜNDEN 1961 VE 1982 ANAYASALARI." (1984).

2- Tunç, Bilal. "TÜRK ANAYASA TARİHİNDE 1961 ANAYASASI'NIN YERİ VE ÖNEMİ." Journal of Black Sea Studies (2020).

4. Hafta

 

1961 ve 1982 Anayasalarının Nitelikleri-Hak ve Özgürlükler Rejimleri Bakımından karşılaştırılması

1-      Cumhuriyetin Nitelikleri

Toplumun Huzuru ve Milli Dayanışma ve Adalet, Cumhuriyetçilik, Üniter Devlet, İnsan Haklarına Saygılı-Dayalı devlet (1961-1982 Anayasalatı perspektifi)

Atatürk Milliyetçiliği kavramları  

2-      Sosyal Devlet

3-      Demokratik Devlet 

Demokrasi- Çoğulcu Demokrasi-Demokratik Devlet

  • Demokratik toplum düzenin gerekleri vs. Demokratik toplumda gereklilik
  • Ölçülülük İlkesi

09-10 MAYIS 2022

5. Hafta

 

1961 ve 1982 Anayasalarında Cumhuriyetin Niteliklerine Devam;

4-      Laiklik

5-      Eşitlik İlkesi

Kaynak Önerileri: Merih ÖDEN, Türk Anayasa Hukukunda Eşitlik İlkesi, 2003 Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, ISBN 975-464-271-0.

6-      Hukuk Devleti 

04-05/11-12 NİSAN 2022 

7-      İnsan Haklarına Dayalı /Saygılı Devlet 

1961 ve 1982 Anayasalarında Temel Hak ve Özgürlükler Rejimine Giriş 

Kavramlarla Hak ve Özgürlükler,  Anayasaların Temel Hak ve Özgürlük Tipolojisi ve Tanımlanması

11-12 NİSAN 2022 

6. Hafta

 

1961 ve 1982 Anayasalarında Temel Hak ve Özgürlükler Rejimi

11-12 NİSAN 2022

Liberal Anayasacılık-Temel Hakların Niteliği-Hak ve Hürriyet Kavramları

1982 Anayasasında Olağan Dönemlerde Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması Rejimi (1961-1982 Anayasaları 1971 ve 2001 Anayasa Değişiklikleriyle Karşılaştırılarak

Kanunla Sınırlama - Kanunilik

Neden Bağlılık- Genel ve Özel Sınırlama Nedenleri- Meşru Sınırlama 

11-12 NİSAN 2022 /09-10 Mayıs 2022

Hakkın özü ilkesi 

01 Mart 2022, 12-13 NİSAN 2022

PRATİK ÇALIŞMA I

7. Hafta

 

1982 Anayasası'nda Yasama Organı: Yasama organının Fonksiyonu ve Yasama organının İşlemleri, TBMM Çalışma Düzeni ve İç Yapısı ile Üyelerin Seçimi ve Hukuki Statüleri

8. Hafta

 

TBMM Görev ve Yetkileri

Yürütme Organına Giriş

9. Hafta

 

Yürütme Organının Başı olarak Cumhurbaşkanı

Seçimi, Görev ve Yetkileri ile Sorumluluk ve Sorumsuzluk.

Yürütme Organı ve Düzenleyici İşlemleri:

  1. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri
  2. Önceki Kanun Hükmünde Kararname rejiminin incelenmesi
  3. Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde yetki, usul, sebep, konu ve denetim açısından kapsamının incelenmesi

Olağanüstü Yönetim Biçimleri

Olağanüstü Hal İlanı ve Hukuki Rejimi, Olağanüstü Hal Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri

10. Hafta

 

Yargı Organı

 Yargı Bağımsızlığı ve tarafsızlığı, Yargıya hakim olan ilkeler ve incelenmesi, Hakim ve Savcılar Kurulu ve Yapısı  

11. Hafta

 

Anayasa Yargısı

 Anayasa Mahkemesi'nin Kuruluşu, Üyeleri ile Görev ve Yetkileri.

Anayasa Yargısı'nda Denetime tabi normlar ve denetim yolları: İptal Davası

12. Hafta

Anayasa Yargısı Konusuna Devam

denetim yolları  Devam: İtiraz Yolu Bireysel Başvuru.

Anayasa Mahkemesinde Denetim Yolu: İtiraz Yolu ile Denetim/Şartları 

13 NİSAN 2022


DERSE İLİŞKİN DUYURULAR

PRATİK ÇALIŞMA I 

PRATİK ÇALIŞMA II

DERS KAYNAKLARI- OKUMA ÖNERİLERİ

Okuma önerileri ayrıca Ders Çizelgesinde de sunulmuştur.

1- SİNA AKSIN, SENED-İ İTTIFAK lLE MAGNA CARTA'NlN KARŞILAŞTIRILMASI, 115-123. 

2- ZÜHTÜ ARSLAN, TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN SINIRLANMASI: ANAYASA'NIN 13. MADDESİ ÜZERİNE BAZI DÜŞÜNCELER, ANAYASA YARGISI DERGİSİ,2002.